Uit Zelfbeschikking mei 2017

door Aad Kamsteeg - Hoe vergaat het de Papoea's , het volk dat ik in mijn hart gesloten heb? Sinds de jaren zestig ben ik actief bij hen betrokken geweest. Maar pas de afgelopen drie jaar ging ik tot twee keer toe naar het land dat hun door internationale druk en later massale immigratie dreigt te worden afgenomen. Dit jaar trok ik als begeleider van een twaalfkoppige reisgroep Papua binnen.


De oorzaak van het late tijdstip van deze bezoeken? Ik was fulltime journalis en lndonesie geeft journalisten geen visum om zelfs poolshoogte te gaan nemen. En dus moest ik als toerist. Maar ook dan kun je voldoende indrukken opdoen om de stand van zaken in het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea op te maken.


Kon ik in 2014 in gezelschap van twee anderen nog enige riskante ontmoetingen arrangeren, nu mocht ik op geen enkele manier het risico lopen dat mijn reisgenoten vanwege al te gevoelige contacten het land zouden worden uitgezet. Tegelijk stuitte het de hele groep tegen de borst ons bezoek te beperken tot louter het toeristische: langs bergen en over rivieren trekken, snorkelen bij Raja Ampat, een nog traditioneel ingericht Dani-dorp bekijken. We hebben gelukkig veeI Papoea's kunnen spreken en ontwikkelingshulp projecten kunnen bezoeken. Ook al werd onze reisgroep voortdurend door de voor ons niet zo geheime dienst in de gaten gehouden.


Positief
Dit zijn mijn indrukken, te beginnen met vier positieve.
• Vergeleken met demeeste van zijn voorgangers betekent president Widodo vooruitgang. Hij brengt regelmatig bezoeken aan Papua, doet veel aan verbetering van de infrastructuur daar, lijkt zelf niet corrupt. Het uitgebreidemarkt complex speciaal voor Papoea vrouwen in Jayapura werd recent door hem geopend.
• Het ziet ernaar uit dat jonge Papoea's begrijpen dat de sleutel tot verbetering van hun situatie ligt in het volgen van onderwijs. Aileen zo zullen zij de maatschappelijke achterstand ten opzichte van de nog steeds massaal hun land binnenstromende migranten uit Java, Bali en andere overbevolkte Indonesische gebieden kunnen goedmaken.
• Aan ontwikkelingshulp gebeurt op micro-gebied veel goeds. Vrouwen uit het achterland worden cursussen aangeboden, jongens en meisjes worden tot onderwijzer opgeleid, met hiv besmette mannen en vrouwen wordt geleerd hoe aidsremmende medicijnen moeten worden gebruikt, straatkinderen worden opgevangen, Papoea's wordt bijgebracht hoe zij meer gevarieerde producten van hun land kunnen halen, woningen worden verbeterd.
• Het is in Papua niet tot een gewelddadige botsing tussen christendom en islam gekomen. Het lijkt erop dat het bestuur van de provincies Papua en West-Papua de door Saoedi-Arabie geholpen jihadisten duidelijk heeft gemaakt dat men in Papua geen behoefte heeft aan radicalisering en godsdienstoorlog.


Negatief
Maar dan ook vier negatieve kanttekeningen.
• Ais gevolg van de kennelijk autonome macht van de militairen in Papua is op het gebied van vrijheid en mensenrechten nog maar erg weinig verbeterd. lndonesie slaagt er op geen enkele manier in de Papoea's tot vrienden te maken. Vandaar dat we als groep elke keer merkten dat Nederlanders erg populair zijn onder de inheemse bevolking. Den Haag had het de laatste decennia van Nederlands bestuur goed met de Papoea's voor.
• Opnieuw bleek dat de Papoea's de onafhankelijkheid in hun hartdragen, maar dat hun ideaal binnen afzienbare tijd niet te realiseren zal zijn. Tijdens ons bezoek ontwikkelde zich een conflict tussen de Amerikaanse mijnbouwgigant Freeport in het Centrale Bergland en de Indonesische autoriteiten over de verdeling van de winsten. Dat is typerend voor de belangen die zowel Jakarta als de supermachten hebben bij behoud van Papua bij de Republiek lndonesie.
• De verhouding tussen Papoea's en niet-Papoea's is over het algemeen niet best. Maatschappelijk niet, omdat de Papoea's vanwege hun geschiedenis een economische achterstand hebben. Maar ethisch evenmin. Een veeI gehoorde klacht is dat immigranten van elders op de Papoea's neerkijken .
• Hoe gastvrij en hartelijk zij ook zijn, Papoea's moeten wei erg sterk in hun schoenen staan, willen zij de verleiding van nepotisme en corruptie weerstaan als zij met het vele geld uit Jakarta bestuurlijk in machtsposities zijn gekomen.


Suggesties
Wat kan vanuit Nederland ten behoeve van de Papoea's worden gedaan? Een viertal suggesties.
• Oefen internationale druk uit ter verbetering van de mensenrechten in Papua. Jakarta is daarvoor gevoelig. Laat de Nederlandse regering niet alles achter gesloten deuren doen.
• Probeer Den Haag ervan te overtuigen dat de momenteel door de Nederlandse ambassade in lndonesie geselecteerde hulpprojecten voor Papua weinig uitwerken. Nederlandse steun kan beter direct via particuliere projecten lopen dan langs de Indonesische autoriteiten .
• Dring er bij de media op aan eindelijk eens aandacht te gaan besteden aan Papua. De situatie daar is er ernstig genoeg voor en aan toegankelijke informatie ontbreekt het niet.
• Toon zelf betrokkenheid bij een volk dat vergeten en gedecimeerd dreigt te worden. Doe dat door hun websites te bezoeken, hulporganisaties te steunen, mogelijk naar hun land en vooral de Papoea's zelf toe te gaan.

 

Dit artikel als pdf downloaden