Nederlands Dagblad - Wietse Tolsma  - 14 nov 2017
https://www.nd.nl/nieuws/buitenland/horzel-in-de-pels-van-jakarta.2849170.lynkx

Papoea-journalist Victor Mambor is voor niemand bang. ‘Als ik bedreigd word, laat ik foto’s zien van mijn bezoeken aan de Indonesische president Jokowi.’

clip image0022

Met graffiti in de straten van Wamena eisen Papoea’s een nieuw referendum.

Buitenlandse journalisten zijn niet welkom in de rebelse Indonesische provincie Papua, het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. De autoriteiten in Jakarta willen de strijd voor een onafhankelijk Papua uit beeld houden, maar stuiten op de onverzettelijkheid van een inheemse journalist: Victor Mambor.

Met zijn dagblad Jubi dat in heel Papua wordt gelezen (zesduizend lezers, online dagelijks 80.000 bezoekers), gaat hoofdredacteur Mambor de barricaden op. ‘Ik wil de waarheid aan het licht brengen in dit land dat verstikt wordt door desinformatie en leugen’, vertelt hij als ik hem ontmoet in de hoofdstad Jayapura. ‘De Indonesische wet garandeert de vrijheid van meningsuiting. Dat recht eis ik elke dag op, ondanks tegenwerking en subtiele ondermijningspogingen van politie, leger en geheime diensten.’

clip image0042

Victor Mambor

De meeste Papoea’s steunen de strijd voor een onafhankelijk Papua. De Verenigde Naties kregen in september nog een petitie met de handtekeningen van 1,8 miljoen Papoea’s aangeboden. De handtekeningen waren in het diepste geheim verzameld en het land uitgesmokkeld. De boodschap was helder: de wereldgemeenschap moet zich sterk maken voor een (nieuw) referendum waarin de Papoea’s zich kunnen uitspreken over hun toekomst.

Een eerdere volksstemming, in 1969, onder supervisie van de VN, wordt achteraf door vriend en vijand als een belediging van de Papoea’s beschouwd. De uitslag was gemanipuleerd door de Indonesische regering die niet van plan was om de afgelegen provincie, ongekend rijk aan bodemschatten, ooit weer los te laten.

‘Het onafhankelijkheidsideaal leeft hier breed’, bevestigt Mambor. ‘Vraag het een willekeurige Papoea en hij zal het geestdriftig beamen. Vooral in de bergen klinkt de roep om vrijheid assertiever en agressiever dan elders. De Bergpapoea’s zijn echte vechters.’

schimmig

Het is voor Mambors team van 22 journalisten vaak moeizaam werken. Bevindingen over schendingen van mensenrechten in Papua worden vaak afgezwakt of onschadelijk gemaakt in een mist van nepnieuws. Soms komen er loze toezeggingen over nader onderzoek, maar daarna blijft het meestal stil. Met het omkopen van journalisten - ze worden slecht betaald - verdwijnen zaken in de doofpot of bejubelen de media mislukte ontwikkelingsprojecten in de provincie.

In de afgelopen vier jaar is er volgens de Papuase vereniging van journalisten tegen 63 collega’s fysiek geweld gebruikt, zonder dat het leidde tot onderzoek en vervolging van de daders. ‘Vrijheden in Papua bestaan op papier’, stelt Mambor. ‘Demonstreren mag, maar de demonstraties in Jayapura worden adequaat geblokkeerd door de oppermachtige politie en het leger. Dan gaat de fut er op den duur wel uit.’

President Joko Widodo (‘Jokowi’) houdt van Papua, weet Mambor. De president bezoekt de provincie regelmatig en pleitte al in 2015 voor vrije toegang van buitenlandse journalisten. ‘Er komt niets van terecht. Duistere en autonome krachten in Papua die hier grote belangen hebben, houden dit stelselmatig tegen.’

In dit schimmige en onveilige klimaat gaat Mambors team dagelijks op pad. Ze bijten zich vast in corruptiezaken en andere misdragingen van politici, hoge militairen of inlichtingendiensten.

‘We maken geen onderscheid tussen Papoea’s en niet-Papoea’s’, zegt Mambor. ‘We hebben onlangs de corruptiepraktijken van de burgemeester van Jayapura aan het licht gebracht. Hij was woedend en eiste intrekking van het artikel. De voormalige gouverneur van Papua, Bas Suebo, is door ons toedoen aangeklaagd voor corruptie en moest aftreden. Ik wijs er altijd op dat wij de wet aan onze kant hebben en dat zij in overtreding zijn.’

Papua kent een recente geschiedenis van mysterieuze verdwijningen, plotselinge en onverklaarbare sterfgevallen van critici van het Indonesische bewind of uitgesproken vertegenwoordigers van het Papua-nationalisme. Victor Mambor beseft het volgende slachtoffer te kunnen zijn. Toch laat hij zich niet weerhouden. Hij speelt het spel slim en diplomatiek. Zijn groot nationaal en internationaal netwerk bezorgt hem naam en faam in binnen- en buitenland.

Het beschermt hem tegelijk. Hij loopt stoutmoedig in en uit bij iedereen die ertoe doet in Papua en is lid van de Indonesische Raad voor de Journalistiek. ‘Als tegenstanders lastig zijn of mij intimideren, dan laat ik de ­foto’s zien van bezoeken aan president Jokowi of de Australische ­minister-president. Ik heb het recht aan mijn kant en de waarheid duurt altijd het langst. Nee, ik ken geen ­enkele vrees.’ <