|
Tweede helft September 2019
[1] Onder de opvallende gebeurtenissen van deze week is vooral de ‘militaire actie’ in het District Puncak, rond Ilaga. Blijkbaar is daar een duidelijke militaire actie onderweg. Militaire bron vermeldt dat er een gewapend treffen – uitwisseling - was met de lokale verzetsbeweging. De lokale bronnen vermelden dat er van geen enkele aanval van de kant van de verzetsbeweging sprake is geweest, maar dat er een puur militaire aanval heeft plaatsgevonden. De aanval werd ingezet zowel vanuit de lucht (met gebruik van helikopters) en op de grond. De militaire bron meldt 3 doden en 4 gewonden, terwijl de civiele bronnen in Ilaga melden dat er 7 mensen de dood hebben gevonden en een aantal mensen gewond zijn geraakt. Zij melden ook dat de bevolking nu gevlucht is naar het oerwoud.
[2] Ondertussen is ook de zitting van de VN Commissie voor Mensenrechten in Geneve van start gegaan en hebben de eerste schermutselingen plaatsgevonden tussen de Indonesische Vertegenwoordiging bij de VN en rapporterende landen (met name vanuit de Pacific) die meer dan hun zorg uitspreken over wat er momenteel in Papua aan de hand is. De uitgesproken zorg/kritiek betreft o.a. de huidige substantiële beperking van vrijheid van meningsuiting, de substantiële beperking van vrijheid tot samenkomst, beperking van acces tot informatie en communicatie, de afgeslotenheid van het gebied voor journalisten en functionarissen van de VN, ongegronde criminalisering van organisaties en personen, en het gebruik van buitensporig geweld, inclusief terror en mishandeling van gevangenen resp. verdachten in hechtenis. De officiële Indonesische vertegenwoordiging ontkent zoals reeds jaren gebruikelijk is alles wat aan kritiek geuit wordt, en benadrukt hoe goed Indonesië met Papua omgaat. Onbeschaamd is het woord.
[3] Verder zijn in de pers en interne communicatie hier in Papua tussen diverse Ngo’s de belangrijkste thema’s: [a] de flagrante discriminatie van rechtsbehandeling in Papua vergeleken met rechtsbehandelingen elders (o.a. in Oost Java) in Indonesia; [b] de problemen verbonden aan de terugkeer van studenten uit andere gebieden in Indonesia; en [c] de ontmoeting van de president met 61 vertegenwoordigers van Papua.
[4] Wat betreft de discriminatie. Koran JUBI geeft de hele week ruimte voor publicatie over dit item. Het betreft niet alleen de vergelijking van rechtsbehandeling in Papua vergeleken met bijv. Oost Java, maar evenzeer het verschil in rechtsbehandeling van ‘provocateurs’ aan de kant van non-Papua organisaties, zoals Kelompok Nusantara en Barisan Merah Putih met de behandeling van Papua’s. Daarnaast is er groeiende aandacht voor de wijze waarop tientallen mensen in Papua (vooral activisten) worden opgepakt zonder de procedures en vaak zonder duidelijke aanwijzingen dat betreffende persoon zich ‘onwettig’ gedragen heeft. Niet minder verontrustend zijn de berichten dat mensen in hechtenis vaak nog het slachtoffer zijn van fysieke mishandelingen door vertegenwoordigers van de politie/leger. Een duidelijk rapportje is inmiddels ter beschikking uitgegeven door de Coalitie Civiele Samenleving Papua (KMSP): Lembaran Fakta – Mengungkap Fakta Pelanggaran Hukum dan HAM Pasca Anti Racisme di Tanah Papua ( https://tirto.id/usai-demo-papua-koalisi-rilis-data-korban-dugaan-pelanggaran-ham-eifk ); ook de persconferentie geeft een duidelijk overzicht van de problemen ( https://www.disq.us/t/3ibrolu ) . Een ander rapportje over dezelfde problematiek, samengesteld door enkele kerk-denominaties, gaat binnenkort volgen.
[5] teruggekeerde studenten. Volgens de laatste berichten van de kant van het provinciebestuur is het getal reeds gestegen tot 2000. Duidelijk is dat iedereen met dit probleem in de maag zit. Speciaal ook de Gouverneur en MRP in de provincie Papua omdat zij ooit heet van de naald in hun commentaar de studenten uitgenodigd hebben om allemaal terug te keren naar Papua. De studenten vragen hen nu onverbloemd om te zorgen dat ze te eten en onderdak krijgen en weer hun studie kunnen oppakken. De Gouverneur van Papua Barat heeft het iets gemakkelijker omdat hij nooit een dergelijk statement heeft gemaakt. Niettemin zitten ze allemaal met hetzelfde probleem: waar kunnen de studenten nu heen? Zijn de benodigde disciplines in Papua beschikbaar? Zijn de universiteiten bereid de studenten op te nemen? Aan alle kanten is men gaan vergaderen en voorlopig is er nog weinig concreets gevonden aan oplossing. Anderzijds willen de nationale autoriteiten, vertegenwoordigd door de veiligheidsinstanties, dat iedereen teruggaat naar de plek waar men studeerde. Waarschijnlijk realiseren deze instanties zich terdege dat de grote groep van teruggekeerde studenten een potentiele substantiële aanwas betekent van de groep in Papua die vraagt om een referendum. Tegelijkertijd zijn de aanwijzingen van intimidatie etc. in plaatsen waar de studenten studeerden ook duidelijk en weinig uitnodigend om terug te keren. Kortom, een zeer ingewikkeld en praktisch probleem, waarover het laatste woord voorlopig nog niet gezegd is.
[6] De ontmoeting van 61 Papua’s met de President. Eigenlijk heb ik mijn vorige rapportering al gezegd wat daar mis mee is. De 61 vertegenwoordigen niet ‘de weldenkende Papua-bevolking’. Daar komt het op neer en wordt nu ook uitdrukkelijk uitgesproken; een niet mis te verstane afwijzing, inclusief van de door de 61 aangedragen aspiraties/wensen. Een complete farce en langzaam verschuift ook de beschuldigende blik richting BIN (Badan Inteligens Nasional – Nationale Intelligence Lichaam).
[7] De bezorgdheid vergrotend zijn de recente berichten van het gedwongen ontbinden van erg vreedzame bijeenkomsten in resp. Timika en Manokwari op 19 September. In Timika was een traditionele ‘bakar batu’ (stoofkuil maaltijd) georganiseerd op het complex van de adattelijke organisatie LEMASA. Genodigden: een aantal studenten, ouders en instanties die iets met opvang van studenten van doen hebben. De maaltijd als teken van welkom en tegelijkertijd een gelegenheid om van gedachten te wisselen over het “hoe verder?”. De bijeenkomst was op privéterrein en er was geen sprake van enige vorm van iets ‘onwettigs’. Niettemin werd de bijenkomst ontbonden en werden 22 studenten meegenomen naar het politiebureau voor verdere ondervraging. In Manokwari was een vreedzame mars gepland ter protest tegen racisme, voor afhandeling van mensenrechtenschendingen en tegen criminalisering van activisten. Ook hier werd men gedwongen de bijeenkomst te stoppen want de politie vreesde voor mogelijke ongeregeldheden. Interessant om dit te melden terwijl in de VN-bijeenkomst de Indonesische afvaardiging op hetzelfde moment nogmaals onderstreept dat in Papua volledige vrijheid is van meningsuiting en bijeenkomst!
[8] Tenslotte een korte kanttekening betreffende de weinig opvallende rol van de civiele regering. Tot nu toe is de indruk sterk dat de civiele regering volledig aan de kant staat; uit eigen keuze of daartoe gemaand, is minder duidelijk. Mogelijk is er een kentering op komst gezien de frustratie die de Gouverneur van Papua uitspreekt tijdens de bijeenkomst ter gelegenheid van de afwisseling van de Pangdam (hoofd van het leger) in Papua op 18 September 2019. Hij geeft hier duidelijk te verstaan dat het leger en politie moeten ophouden om de civiele regering ‘te wantrouwen’ en dat zij, de regering, volkomen in haar recht staat als zij de problemen in Papua wil oplossen. Eenzelfde soort uitspraak wordt een paar dagen eerder gedaan door de vicevoorzitter van MRP (Papua Volks Vertegenwoordiging) waar hij benadrukt dat MRP als missie heeft om de ‘rechten van de Papua een stem te geven’, en die rol moet door anderen gerespecteerd worden. Hier mogelijk de eerste tekenen dat men de ‘militaire/politionele bezetting’ langzaam zat is.
Nog een paar gedachten
Om met het laatste te beginnen, is het verfrissend dat er eindelijk wat duidelijker door de civiele regering geëist wordt dat zij de zaken moet klaren en niet het leger. Waarschijnlijk heeft de discussie gedurende de laatste dagen betreffende de teruggekeerde studenten problematiek de regering meer bewust gemaakt van het feit dat ze tot nu toe niet meer dan een figurantenrol hebben gespeeld sinds de recente problemen begonnen een maand geleden. Nu moeten ze gewoon daadwerkelijk aan de slag, want de studenten stellen hun eisen, te meer omdat ze deels op uitnodiging van Gouverneur en MRP teruggekeerd zijn. Hopelijk gaat de Gouverneur met zijn functionarissen nu zijn woorden creatief onderbouwen: duidelijke beleidslijnen en gerelateerde concrete maatregelen/acties.
Zeer verontrustend zijn de verhalen en feiten over een groeiende discriminatie in rechtsbehandeling in Papua; arrestaties worden uitgevoerd op zeer onreglementaire wijze, criminalisering van activisten, gevangenen worden mishandeld, advocaten en familie wordt de toegang tot cliënten geweigerd. Anderzijds blijven onderzoeken naar geweld gebruik zoals in Deiyai volkomen uit, en dus ook het aanklagen van personen die schuldig zijn aan de gewelddadige dood van minimaal een tiental mensen. Niet minder verontrustend zijn de militaire acties in het binnenland/bergland waar eenieder buiten de veiligheidsinstantie toegang wordt geweigerd. 6000 leger-politie personeel is toegevoegd; de meesten zonder enig inzicht in wat en wie Papua is. Alles wijst er steeds meer op dat de ‘racistische incidenten op Oost Java’ uiteindelijk door de nationale regering of misschien beter gezegd de veiligheidsinstanties (leger/politie) bewust is gebruikt om een duidelijke halt toe te roepen aan verzet in Papua in welke vorm dan ook. Deze conclusie lijkt inderdaad niet uit de lucht gegrepen, en wordt indirect bevestigd door een niet mis te verstane statement van de kant van de Minister van Defensie, Ryamizard Ryacudu, die gisteren – Donderdag 19 Sept – liet weten dat er geen troepen uit Papua worden terug getrokken “want er zijn nog gewapende separatisten in Papua die op veiligheidsmensen schieten”, en vervolgens ”als we de troepen terugtrekken, scheidt Papua zich morgen af” . Kortom, onze toekomst ziet er erg bewolkt uit, to say the least!
Overigens blijft het ook hypertriest dat Indonesia zo schaamteloos informatie blijft verdraaien in forums zoals de VN. Iedereen moet toch in de gaten hebben wat er gebeurt, maar blijkbaar kan dat niet doorbroken worden. Mogelijk word ik te cynisch als ik eraan toevoeg dat niemand gek hoeft staan te kijken als op 16 Oktober een van de lege stoelen in de Commissie van Mensenrechten van de VN wordt toegewezen aan Indonesia.
Jayapura, 20 September 2019
B.
[1]Zie ook: https://www.youtobe.com/watch?v=ZS4_j-eC_c
[2]Koran JUBI, dd. 20-21 Sept 2019
[3] https://en.antaranews.com/133120/indonesian-troops-will-remain-in-papua-defense-minister
Je kunt dit bericht downloaden als pdf. |
