Betreft Beantwoording vragen van het lid Van Bommel (SP) over de veroordeling
van vijf Papua’s in Indonesië.
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid
Van Bommel (SP) over de veroordeling van vijf Papua’s in Indonesië. Deze vragen
werden ingezonden op 23 maart met kenmerk 2012Z05995.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Dr. U. Rosenthal
Antwoorden van Dr. U. Rosenthal, Minister van Buitenlandse Zaken op
vragen van het lid Van Bommel over de veroordeling van vijf Papua’s in
Indonesië.
Vraag 1
Kent u het bericht ‘Indonesia: Five Papuans convicted for peaceful protest’ van
mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat de veroordelingen van de vijf
Papua’s politiek gemotiveerd is en dat de aanklacht tegen deze vijf personen
ingetrokken zou moeten worden? Indien neen, waarom niet?
Antwoord
Uit het vonnis blijkt dat de vijf mannen zijn veroordeeld vanwege het uitroepen
van de onafhankelijkheid van Papua tijdens de afsluiting van het derde Papua
Congres op 19 oktober 2011. De door hen voorgelezen verklaring wordt
beschouwd als een poging tot hoogverraad, omdat deze gericht is op ondermijning
van de territoriale integriteit van de republiek Indonesië.
Op maandag 19 maart jl. heeft de verdediging hoger beroep aangetekend omdat
het Openbaar Ministerie onvoldoende zou hebben aangetoond dat het om
hoogverraad gaat. Ik wacht de uitspraak in hoger beroep af.
Vraag 3
Kregen de vijf Papua’s naar uw mening een eerlijk proces? Kunt u uw antwoord
toelichten?
Antwoord
Zie mijn antwoord op vraag 2.
Vraag 4
Beschouwt u deze gevangenen als gewetensgevangenen? Indien neen, waarom
niet?
Antwoord
Zie mijn antwoord op vraag 2.
Vraag 5
Bent u bereid zich tegenover de Indonesische autoriteiten uit te spreken tegen de
veroordeling van de vijf Papua’s? Indien neen, waarom niet?
Antwoord
Zoals aangegeven, is de rechtsgang nog niet volledig doorlopen.
Vraag 6
Is het waar dat de gevangengenomen Papua’s, in afwachting van en /of tijdens
hun proces, werden geschopt en geslagen door de politie?
Pagina 3 van 4
Antwoord
Volgens mensenrechtenorganisaties en de advocaten van de gevangengenomen
personen zijn zij geslagen bij de arrestatie. Volgens deze zelfde bronnen zouden
zij tijdens de detentie en het proces naar omstandigheden goed zijn behandeld.
Vraag 7
Hoeveel Papua’s zitten er momenteel om politieke redenen gevangen in
Indonesië?
Antwoord
Diverse bronnen, waaronder mensenrechtenorganisaties, noemen verschillende
aantallen, uiteenlopend van drie tot 32 personen.
Vraag 8
Is het juist dat bij de demonstratie, waarbij de vijf Papua’s opgepakt werden,
minimaal drie doden vielen en negentig gewonden? Hoe beoordeelt u het optreden
van de Indonesische autoriteiten tegen de demonstranten? Deelt u de opvatting
van Human Rights Watch dat het toegepaste geweld tijdens dit overheidsoptreden
excessief was? Indien nee, waarom niet?
Antwoord
De Nationale Mensenrechtencommissie Komnasham en ook Human Rights Watch
hebben een eerste onderzoek verricht naar de gebeurtenissen die zich op 19
oktober jl na afloop van het derde Papua congres hebben voorgedaan. Daarnaast
is ook door de Indonesische autoriteiten zelf een onderzoek ingesteld. De
onderzoeken bevestigen dat in de directe omgeving van het Congres drie
dodelijke slachtoffers zijn gevallen, maar de omstandigheden waaronder dit is
gebeurd blijven onduidelijk.
De betrokken autoriteiten stellen dat het gebruikte geweld binnen de geldende
normen is gebleven. Nederland heeft over de gebeurtenissen zorg uitgesproken
tegenover de Indonesische autoriteiten.
Vraag 9
Is het waar dat er, behalve interne disciplinaire sancties, geen maatregelen zijn
genomen tegen de daders van het geweld tegen de demonstranten? Indien ja,
hoe beoordeelt u dit? Indien neen, wat zijn dan de feiten?
Antwoord
De politie was tijdens het Papua Congres verantwoordelijk voor
veiligheidsmaatregelen. De politie heeft laten weten dat er disciplinaire straffen,
waaronder degradatie en strafoverplaatsingen, zijn opgelegd vanwege incorrect
optreden na afloop van het Congres. Het is niet bekend om hoeveel personen het
gaat.
Vraag 10
Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat de Indonesische strafwet, op
basis waarvan de Papua’s gevangen gezet zijn, in strijd is met de vrijheid van
meningsuiting, zoals onder andere vastgelegd in de Indonesische grondwet, en
internationale verdragen waarbij Indonesië partij is?
Antwoord
De strafwet in Indonesië dateert nog grotendeels uit de Nederlands-Indische tijd
en is nog niet volledig afgestemd op de door Indonesië geratificeerde
internationale conventies, zoals het Internationaal verdrag inzake burgerrechten
en politieke rechten (BuPo). Als gevolg hiervan zijn onderdelen daarvan niet
geheel in lijn met internationaalrechtelijke verplichtingen, bijvoorbeeld waar het
gaat om de vrijheid van meningsuiting. Aan een aanpassing van de wet wordt
gewerkt.
Vraag 11
Is het waar dat een advocaat van de veroordeelde Papua’s, Gustav Kawer,
bedreigd is met vervolging? 2) Indien ja, houdt deze bedreiging verband met het
proces?
Antwoord
Daarvan is mij niets bekend. Wel heeft de genoemde advocaat tijdens de zitting
van 21 februari jl. opmerkingen gemaakt aan het adres van de aanklager die als
beledigend zijn opgevat. Het Openbaar Ministerie heeft, zonder verder in detail te
treden, in de daaropvolgende zitting naar het transcript van de eerdere zitting
gevraagd, omdat daar een strafbaar feit zou zijn gepleegd. Voor zover bekend is
geen aangifte gedaan.
Vraag 12
Bent u bereid bij de Indonesische autoriteiten aan te dringen op een onafhankelijk
onderzoek naar de beschuldigingen van mensenrechtenschendingen door
Indonesische veiligheidsdiensten tijdens de demonstratie in oktober 2011 waarbij
de vijf Papua’s werden opgepakt? Indien neen, waarom niet?
Antwoord
Zoals in het antwoord op vraag 8 is aangegeven, hebben verschillende
organisaties en de overheid reeds onderzoek verricht naar de gebeurtenissen die
zich op 19 oktober hebben voorgedaan.
Vraag 13
Bent u bereid het optreden van de veiligheidsdiensten tegen de demonstranten
mee te wegen bij de overweging om tanks aan Indonesië te verkopen? Indien
neen, waarom niet?
Antwoord
Op 15 december 2011 is een motie van het kamerlid El Fassed aangenomen die
op de kwestie van de tanks ingaat. De regering beraadt zich op deze motie.
1) 16 maart 2012, http://www.hrw.org/news/2012/03/16/indonesia-fivepapuans-
convicted-peaceful-protest
2) 19 maart 2012, Open letter about a trial in Papua, kenmerk: 2012/1903/04/kj
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van de leden Ormel
(CDA) en Ten Broeke (VVD), ingezonden 20 maart 2012 (vraagnummer
2012Z05588)